3) ΠΟΙΝΙΚΟ ΔΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ (ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑ)

Α) ΘΕΩΡΗΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ  

α) Πώς γίνεται η σύλληψη  (αρ 278 ΚΠΔ)

β) Πρόσκληση των μαρτύρων. Ανακοίνωση της κατηγορίας (αρ 412 ΚΠΔ)

Β) ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Στα πλαίσια της αυτεπάγγελτης αστυνομικής προανάκρισης (αρ 243§2 ΚΠΔ) για αυτόφωρο αδίκημα της κλοπής (αρ 372§1 Π.Κ) σε βάρος του καταστηματάρχη Α, με κατηγορούμενο τον 16χρονο μαθητή Β καλούνται από τον Ανθυπαστυνόμο Γ προς εξέταση οι ακόλουθοι βασικοί μάρτυρες:

    Ο Δ πατέρας του παθόντος  καταστηματάρχη Α (συγγενής εξ αίματος α΄ βαθμού)
    Ο Ε πατέρας του κατηγορουμένου Β (συγγενής εξ αίματος α΄ βαθμού)
    Ο Ζ 20χρονος αδελφός του κατηγορουμένου Β (συγγενής εξ αίματος β΄ βαθμού)
    Ο Η δίδυμος (16χρονος) αδελφός του κατηγορουμένου Β (συγγενής εξ αίματος β΄ βαθμού).

Ο Ανθυπαστυνόμος Γ ενώ οι παραπάνω αναφερόμενοι αρνούνται να εξετασθούν ως μάρτυρες τελικά τους εξετάζει όλους ως μάρτυρες.

 

ΕΡΩΤΗΣΗ: Είναι νόμιμη (σύννομη) η ενέργεια του Ανθυπαστυνόμου Γ να εξετάσει τους αναφερόμενους ως μάρτυρες ναι ή όχι και γιατί; Αιτιολογήστε την απάντησή σας.

 

ΑΠΟΚΡΙΣΗ:

Οι μάρτυρες κλητεύονται με την επίδοση σ’ αυτούς έγγραφης κλήσης (περιέχουσας τα στοιχεία που αναφέρονται στο αρ 213§1 ΚΠΔ) 24 ώρες τουλάχιστον πρίν από την ημέρα για την οποία καλούνται να καταθέσουν.

Σε κατεπείγουσες περιπτώσεις μπορούν κατά την κρίση του ανακρίνοντος να κληθούν και προφορικά (αρ 213§2 ΚΠΔ). Αυτό είναι συνηθέστατο ιδίως στο πλαίσιο της αστυνομικής αυτεπάγγελτης προανάκρισης (αρ 243§2 ΚΠΔ). Από τη στιγμή που θα κληθεί κάποιος ως μάρτυρας κινητοποιείται το λεγόμενο καθήκον μαρτυρίας που θεσπίζεται από τη βασική διάταξη του αρ 209 ΚΠΔ. Το καθήκον μαρτυρίας περιλαμβάνει τέσσερα επιμέρους καθήκοντα που είναι:

    Καθήκον προσέλευσης, καθήκον ορκοδοσίας, καθήκον μαρτυρίας – κατάθεσης και καθήκον αλήθειας.

Το ισχύον όμως ποινικό δικονομικό δίκαιο αναγνωρίζει δικαίωμα άρνησης μαρτυρίας (εξαίρεση του κανόνα του αρ 209 ΚΠΔ) στη διάταξη του αρ 222 ΚΠΔ, αλλά μόνο σε σχέση με συγγενείς και συζύγους του ενηλίκου κατηγορουμένου (σύζυγος και συγγενείς εξ αίματος του κατηγορουμένου έως και τον δεύτερο βαθμό έχουν δικαίωμα να αρνηθούν την μαρτυρία – αρ 222 εδα ΚΠΔ). Κατ’ εξαίρεση όμως των όσων ορίζονται στο αρ 222 εδ. α και β ΚΠΔ το αρ 222 εδ. γ ΚΠΔ ορίζει ότι όταν κατηγορείται ανήλικος η μαρτυρία των συγγενών που αναφέρονται στο αρ 222 εδα ΚΠΔ είναι υποχρεωτική. Η κατ’ ανηλίκου μαρτυρία είναι υποχρεωτική, διότι δια της καταδίκης του δεν επιδιώκεται η τιμωρία, αλλά η σε όλους συμφέρουσα ηθική βελτίωσή του. Ως ανήλικοι νοούνται όσοι δεν έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους (ο μαθητής Β είναι ανήλικος διότι είναι ηλικίας 16 ετών).

Επομένως εφόσον ο κατηγορούμενος Β είναι ηλικίας 16 ετών (ανήλικος) δεν έχουν δικαίωμα άρνησης μαρτυρίας οι συγγενείς εξ αίματος του κατηγορουμένου μέχρι και τον δεύτερο βαθμό, τόσο στο στάδιο της προδικασίας (αστυνομική αυτεπάγγελτη προανάκριση – αρ 243§2 ΚΠΔ) όσο και στην κύρια διαδικασία (ακροατήριο).

Έτσι με βάση την διεξοδική αυτή αντιμετώπιση του ερευνώμενου ζητήματος καταλήγουμε στο εξής συμπέρασμα:

    Όσον αφορά την εξέταση του Δ πατέρα του παθόντος καταστηματάρχη Α, συγγενή εξ αίματος α΄ βαθμού, η εξέτασή του από τον Ανθυπαστυνόμο Γ κρίνεται νόμιμη (σύννομη) διότι δεν υπάρχει διάταξη στο Ποινικό Δικονομικό που να αναφέρει το αντίθετο (αρ 209 ΚΠΔ).
    Όσον αφορά τον Ε πατέρα του κατηγορουμένου Β, συγγενή εξ αίματος α΄ βαθμού, επειδή αυτός είναι ανήλικος (16 ετών) η μαρτυρία του καθίσταται υποχρεωτική (αρ 222 εδ.γ ΚΠΔ). Η εξέταση του Ε από τον Ανθυπαστυνόμο Γ κρίνεται νόμιμη (σύννομη).
    Όσον αφορά τον Ζ, 20χρονο αδελφό του κατηγορουμένου Β (16 ετών), συγγενή εξ αίματος β΄ βαθμού, η μαρτυρία του καθίσταται υποχρεωτική (αρ 222 εδ.γ ΚΠΔ). Η εξέταση του Ζ από τον Ανθυπαστυνόμο Γ κρίνεται νόμιμη (σύννομη).
    Όσον αφορά τον Η, δίδυμο (16χρονο) αδελφό του κατηγορουμένου Β (16 ετών), συγγενή εξ αίματος β΄ βαθμού, η μαρτυρία του καθίσταται υποχρεωτική (αρ 222 εδ.γ ΚΠΔ). Η εξέταση του Η από τον Ανθυπαστυνόμο Γ κρίνεται νόμιμη (σύννομη). Η εξέταση του Η θα γίνει χωρίς όρκο (αρ 221 εδα ΚΠΔ) διότι έχει την τάση να παραμορφώνει την αλήθεια, να ψεύδεται και να πλάθει μύθους λόγω της ατελούς διανοητικής διαπλάσεώς του, αλλά και στην τεκμαιρόμενη ανικανότητά του να αντιληφθεί την αξία του όρκου.

ΣΗΜ: Το πρακτικό αυτό είναι παρόμοιο με το υπ αρ. 95 από το βιβλίο «250 πρακτικές ασκήσεις ποινικής δικονομίας στο στάδιο της προδικασίας», Νικολάου Αθ. ΔΕΡΜΕΝΟΥΔΗ.

 

4) ΟΡΓΑΝΙΚΟΙ ΝΟΜΟΙ – ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

α) Άσκηση πειθαρχικής δίωξης (αρ 21 ΠΔ 120/2008)

β) Τόπος και χρόνος σύλληψης (αρ 108 ΠΔ 141/1991) (τέθηκε ως θέμα εκ νέου στις προαγωγικές εξετάσεις αστυφυλάκων για την σχολή Αρχιφυλάκων 5-11-2016).

γ) Ποιές Περιφερειακές Υπηρεσίες υπάγονται απευθείας στο Αρχηγείο της Ελληνικής Αστυνομίας (αρ 36 ΠΔ 178/2014)

Οι απαντήσεις των θεμάτων δόθηκαν από τον Νομικό-Ποινικολόγο–Εγκληματολόγο Νικόλαο Αθ. Δερμενούδη.

Οποιαδήποτε πληροφορία στα τηλ. 25410-77560 , 6979847227 και στο email Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε..

ΠΗΓΗ