Στο στόχαστρο των υπηρεσιών του υπουργείου Οικονομικών και της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων θα μπουν τα αναδρομικά συνολικού ύψους 1 δισ. ευρώ που δικαιούνται να εισπράξουν εντός των προσεχών μηνών εκατοντάδες χιλιάδες εν ενεργεία και συνταξιούχοι λειτουργοί του Δημοσίου, λόγω δικαίωσης των προσφυγών τους στο Συμβούλιο της Επικράτειας.
Τα συνολικά μικτά (ακαθάριστα) ποσά των αναδρομικών που δικαιούνται οι εν ενεργεία στρατιωτικοί, αστυνομικοί, λιμενικοί και πυροσβέστες καλύπτουν την περίοδο από την 1η/8/2012 έως την 31η/12/2017 και κυμαίνονται από 1.790,75 έως 28.971,15 ευρώ, ανάλογα με το βαθμό. Τα ποσά αυτά αντιστοιχούν στο 50% των περικοπών που υπέστησαν στις συνολικές αποδοχές τους οι εν λόγω δημόσιοι λειτουργοί με βάση τις διατάξεις του ν. 4093/2012 οι οποίες κρίθηκαν από το ΣτΕ αντισυνταγματικές.
Για τους εν ενεργεία πανεπιστημιακούς τα συνολικά μικτά ποσά αναδρομικών αφορούν στο χρονικό διάστημα από την 1η-1-2015 έως την 31η-12-2017 και κυμαίνονται από 2.445 έως 7.017 ευρώ ανάλογα με το βαθμό.
Οι αρμόδιες φορολογικές αρχές, αφού προηγουμένως παρακρατήσουν από τα ποσά των αναδρομικών φόρο εισοδήματος 20%, θα προχωρήσουν στη συνέχεια σε αυτεπάγγελτους συμψηφισμούς των καθαρών ποσών που θα απομείνουν προς καταβολή με οφειλές των δικαιούχων προς το Δημόσιο είτε ληξιπρόθεσμες είτε μη ληξιπρόθεσμες, είτε αρρύθμιστες είτε ρυθμισμένες!
Ακόμη δηλαδή κι αν οι δικαιούχοι των αναδρομικών έχουν σε εκκρεμότητα οφειλές προς το Δημόσιο οι οποίες δεν έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες ή έχουν ρυθμιστεί για τμηματική εξόφληση σε πολλές μηνιαίες δόσεις, που λήγουν μελλοντικά, τα καθαρά ποσά των αναδρομικών τους θα συμψηφιστούν με το σύνολο των οφειλών τους ώστε αυτές να εξοφληθούν ολοσχερώς, οπότε τα ποσά που θα εισπράξουν εν τέλει θα είναι σημαντικά μειωμένα.
Απόφαση του ΣτΕ
Όπως προβλέπει το άρθρο 83 του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων, οι οφειλόμενες από το Δημόσιο αναδρομικές αυξήσεις μισθών ή συντάξεων οι οποίες επιδικάστηκαν με βάση αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικράτειας σε χιλιάδες εν ενεργεία και συνταξιούχους δημόσιους λειτουργούς (στρατιωτικούς και ένστολους, δικαστικούς, πανεπιστημιακούς κ.λπ.), λόγω αντισυνταγματικότητας των διατάξεων του ν. 4093/2012 για τις περικοπές των αποδοχών τους, μπορούν να συμψηφιστούν με απλήρωτες φορολογικές οφειλές των δικαιούχων, ακόμη κι αν οι οφειλές αυτές δεν έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες (όπως για παράδειγμα ο ΕΝΦΙΑ του 2018 ή οι μη ληξιπρόθεσμες δόσεις του φόρου εισοδήματος του φορολογικού έτους 2017) ή ακόμη κι αν οι οφειλές τους έχουν ενταχθεί στις ρυθμίσεις των 100 δόσεων ή στις «πάγιες ρυθμίσεις» των 12-24 μηνιαίων δόσεων. Σύμφωνα ειδικότερα με τα όσα αναφέρονται σε έγγραφο της Γενικής Διεύθυνσης Φορολογικής Διοίκησης της ΑΑΔΕ, το οποίο κατατέθηκε στη Βουλή στις 2 Αυγούστου 2018 για να απαντηθεί γραπτώς ερώτηση κοινοβουλευτικού ελέγχου:
1. Βάσει του άρθρου 83 του ν.δ. 356/74 (ΚΕΔΕ), οι οφειλές προς το Δημόσιο που υπόκεινται σε συμψηφισμό είναι:
α) οι βεβαιωμένες οφειλές είτε είναι ληξιπρόθεσμες είτε όχι,
β) οι βεβαιωμένες οφειλές που τελούν σε δικαστική ή διοικητική αναστολή,
γ) οι βεβαιωμένες οφειλές που για οποιονδήποτε λόγο καταβάλλονται τμηματικά,
δ) οι παραγεγραμμένες οφειλές, οι οποίες αντιτάσσονται σε συμψηφισμό για μία τριετία από τη συμπλήρωση της παραγραφής τους.
2. Συμψηφισμός απαιτήσεων κατά του Δημοσίου, έναντι βεβαιωμένων οφειλών προς αυτό (ληξιπρόθεσμων, μη ληξιπρόθεσμων, ευρισκόμενων σε αναστολή ή ρυθμισμένων) δύναται να αντιταχθεί σε κάθε περίπτωση κατά την οποία ο οφειλέτης έχει βεβαία χρηματική απαίτηση κατά του Δημοσίου, εκκαθαρισμένη και αποδεικνυόμενη από τελεσίδικη δικαστική απόφαση ή από δημόσιο έγγραφο. Οι απαιτήσεις που προτείνονται σε συμψηφισμό πρέπει να είναι αμοιβαίες (μεταξύ δύο προσώπων), δηλαδή ο οφειλέτης της μίας απαίτησης να είναι δανειστής της άλλης και μάλιστα κατά τον ίδιο χρόνο. Πιο συγκεκριμένα, οι οφειλές πρέπει να είναι βεβαιωμένες στο στενό Δημόσιο και οι απαιτήσεις του οφειλέτη να προέρχονται από το εν στενή έννοια Δημόσιο και όχι από τρίτα πρόσωπα (π.χ. ΝΠΔΔ, ΟΤΑ, ευρύτερο δημόσιο τομέα). Τέλος, απαιτείται να έχει εκδοθεί, κατά τις κείμενες δημοσιολογιστικές διατάξεις, χρηματικό ένταλμα πληρωμής ή άλλος τίτλος πληρωμής.
3. Ο συμψηφισμός με μη ληξιπρόθεσμα χρέη, καθώς και με χρέη ενταγμένα σε ρύθμιση τμηματικής καταβολής έχει κριθεί σύμφωνος με τις διατάξεις του Συντάγματος (απόφαση ΣτΕ 2164/2012) και δεν ανατρέπει την εμπιστοσύνη που επέδειξαν οι οφειλέτες του Δημοσίου στη χαριστική προθεσμία που τους χορηγήθηκε για την εξόφληση των οφειλών τους μέσω της τμηματικής καταβολής. Κι αυτό διότι στο θεσμικό πλαίσιο περί διευκολύνσεων/ρυθμίσεων τμηματικής καταβολής (τόσο για τις ρυθμίσεις που χορηγούνται σήμερα όσο και για τις ρυθμίσεις που χορηγούνταν στο παρελθόν, οι δόσεις των οποίων συνεχίζουν να καταβάλλονται και σήμερα) προβλέπεται το δικαίωμα του Δημοσίου να προβαίνει σε συμψηφισμό των οφειλών προς αυτό με απαιτήσεις κατ’ αυτού.
Προϋποθέσεις
Τούτο διότι η υπαγωγή οφειλών σε διευκόλυνση/ρύθμιση τμηματικής καταβολής παρέχει ευεργετήματα για την πέραν των νομίμων προθεσμιών τμηματική καταβολή των οφειλών, υπό όρους και προϋποθέσεις, χωρίς ωστόσο να αίρεται ο ληξιπρόθεσμος χαρακτήρας των οφειλών αυτών.
Με βάση τις παραπάνω διευκρινίσεις, τα αναδρομικά που δικαιούνται να εισπράξουν από το Δημόσιο εκατοντάδες χιλιάδες εν ενεργεία και συνταξιούχοι στρατιωτικοί, δικαστικοί και πανεπιστημιακοί λόγω δικαίωσης των προσφυγών τους από το ΣτΕ θεωρούνται απαιτήσεις από το Δημόσιο αποδεικνυόμενες με βάση τελεσίδικες δικαστικές αποφάσεις που μπορούν να συμψηφιστούν με οφειλές των δικαιούχων προς το Δημόσιο. Συνεπώς, από τη στιγμή που θα εγκριθεί η χορήγηση των αναδρομικών στους εκατοντάδες χιλιάδες δικαιωθέντες από το ΣτΕ δημόσιους λειτουργούς οι αρμόδιες ΔΟΥ θα μπορούν να προβαίνουν σε αυτεπάγγελτους συμψηφισμούς των αναδρομικών αυτών με οποιεσδήποτε οφειλές των δικαιούχων προς το Δημόσιο είτε είναι ληξιπρόθεσμες είτε όχι, είτε είναι αρρύθμιστες είτε έχουν ήδη ρυθμιστεί και εξοφλούνται σε μηνιαίες δόσεις.
Για παράδειγμα, εάν ένας εν ενεργεία στρατιωτικός δικαιούται να εισπράξει αναδρομικά ύψους 3.000 ευρώ, αλλά ταυτόχρονα οφείλει στην εφορία ΕΝΦΙΑ έτους 2018 συνολικού ύψους 700 ευρώ (μη ληξιπρόθεσμη οφειλή) καθώς και ένα υπόλοιπο 500 ευρώ από εναπομείνασες για πληρωμή μηνιαίες δόσεις «πάγιας ρύθμισης» του φετινού φόρου εισοδήματος, τότε το ποσό των αναδρομικών που θα λάβει τελικά δεν θα είναι 3.000 ευρώ, αλλά 1.800 ευρώ. Κι αυτό διότι το ποσό των 3.000 ευρώ που δικαιούται να εισπράξει θα συμψηφιστεί αυτεπάγγελτα με τις οφειλές του δικαιούχου οι οποίες είναι συνολικού ύψους 1.200 ευρώ.